WIDZISZ:Leśna ścieżka dydaktyczna w Masywie Ślęży
Leśna ścieżka dydaktyczna w Masywie Ślęży
WIEŻA WIDOKOWA ŚWIETLISTA DĄBROWA
Na szczycie Wieżycy (415 m n.p.m.) znajduje się 15 metrowej wysokości wieża widokowa zbudowana w 1905 r. Z tarasu widokowego rozciąga się wspaniały widok na panoramę Równiny Wrocławskiej, północne zbocza Ślęży, szczyt Raduni oraz Wzgórza Oleszeńskie.
Świetlista dąbrowa - drzewostan porastający szczytowe partie Wieżycy i Raduni - głównie suche wzgórza serpentynitowe. Gatunkiem dominującym jest dąb bezszypułkowy, który przybiera tutaj pokrój krzaczasty i mimo znacznego wieku drzewa osiągają niewielką wysokość i średnicę (od kilku do kilkunastu centymetrów). Runo leśne jest ubogie, występują głównie trawy, borówki oraz liczne gatunki jastrzębowców.
DOKARMIANIE ZWIERZĄT
Do tej pory powszechnie stosowanym sposobem dokarmiania zwierząt były paśniki, w których wykładano siano z mieszanek różnych traw, a w korytach paszę treściwą i kiszonki.
Obecnie próbujemy powrócić do naturalnych żerowisk. zaczynamy już w momencie zakładania upraw leśnych poprzez wprowadzanie gatunków drzew, które w przyszłości staną się naturalną bazą żerową. Są to takie gatunki jak: dzikie jabłonie, grusze, czereśnie. kasztanowce i inne.
Innym sposobem powiększania naturalnej bazy żerowej jest odsłanianie dorodnych, pojedynczych dębów, buków czy kasztanowców. Wycinanie drzew zacieniających te gatunki powoduje obfite ich owocowanie.
Bukiew, żołędzie, kasztany i inne owoce stanowią doskonałą karmę i są przysmakiem zwierząt leśnych.
Poza tym uprawia się poletka zgryzowe, w zimie ścina się sosny, których kora pozostawiona do marca jest przysmakiem jeleni, rozsypuje się na karmikach ziarna kukurydzy. Konieczne jest również podawanie zwierzętom soli w postaci lizawek, która uzupełnia ich jadłospis w mikroelementy i zabezpiecza przed chorobami.
BUDOWA GEOLOGICZNA MASYWU ŚLĘŻY
Masyw Ślęży swe przeszło 500 metrowe wyniesienie ponad płaski teren Równiny Śląskiej oraz Kotliny Dzierżoniowskiej zawdzięcza bardzo odpornym skałom. Budują go dwa typy skał: magmowe i metamorficzne. Skały magmowe to gabra i granity a skały metamorficzne to amfibolity i serpentynity.
„POSTAĆ Z RYBĄ”
„Postać z rybą” do niedawna uważana za „Pannę...” oraz niedźwiedź - monumentalne rzeźby kultowe wykonywane z granitu ślężańskiego z wyrytym znakiem ukośnego krzyża, który jest symbolem kultu słońca - uprawianym przez prasłowiańskie i wczesnopolskie plemiona. Rzeźby te, jak i inne odnalezione w Masywie Ślęży (tzw. „Mnich”, dolna część postaci ludzkiej tzw. „Grzyb”, głowa sfinksa, lew itp.) użyte zostały wtórnie do wytyczenia granic włości powstałego w połowie XII w. na górze klasztoru kanoników regularnych.
Badania archeologiczne ujawniły, że kultowa rola Ślęży sięga czasów starożytnych. na szczycie Ślęży, Raduni i Wieżycy zachowały się konstrukcje kamienne w postaci niskich kręgów. Kręgi te prawdopodobnie wykorzystywane były jako ogrodzenia miejsc świętych w obrębie których odbywały się, z udziałem większej liczby osób, praktyki religijne. Urządzenia te datowane są na XIII - V w p.n.e. Oddawano tu cześć bóstwu słonecznemu oraz innym zjawiskom przyrody (np. źródłom, drzewom, itp.).
REZERWAT PRZYRODY GÓRA ŚLĘŻA
W miejscu, w którym się znajdujemy rozpoczyna się rezerwat przyrody Góra Ślęża. Powierzchnia rezerwatu, powołanego w 1954 r. wynosi 141,4 ha. Najcenniejszy fragment lasu liściastego znajdujący się w części szczytowej, porośnięty jest starymi dorodnymi bukami, wiązami i jaworami. Bogate runo leśne reprezentowane jest przez kopytnik pospolity, marzankę wonną i przynęt purpurowy.
Rezerwat Góra Ślęża powstał ze względu na ochronę zabytków historycznych i walorów krajobrazowych. Wartościowe i godne obejrzenia są także skały i blokowiska zwłaszcza od strony zachodniej, pokryte rzadkimi gatunkami porostów, mchów i wątrobowców.
Niestety ścieżka nasza nie przewiduje wejścia na Ślężę, ale z miejsca w którym się znajdujemy idąc prosto drogą w górę można dojść na szczyt i schodząc tą samą drogą wrócimy z powrotem na to samo miejsce, skąd możemy kontynuować wędrówkę.
ŹRÓDŁO ANNY
Źródło to samoczynny, naturalny i skoncentrowany wypływ wody podziemnej. Źródło Anny wypływa ze szczelin powstałych w gabrze - skale budującej szczyt Ślęży.
Ze względu na to, że ścieżka przechodzić będzie wśród skał należy zwrócić szczególną uwagę na bezpieczeństwo podczas schodzenia. Śliskie lub oblodzone skały mogą być przyczyną wypadku. Prosimy o zwrócenie szczególnej uwagi na dzieci.
SPALONA UPRAWA
Znajdujemy się w oddziale 25 b - siedlisko lasu mieszanego wyżynnego, uprawa 15-to letnia założona po pożarze w roku 1983. Uproduktywnienie powierzchni leśnych po pożarach jest szczególnie trudną pracą dla leśników. Wypalone i zdegradowane podłoże z trudem pozwala na rozwój gatunków lasotwórczych.
Powierzchnię zarastają chwasty leśne takie jak trzcinnik. zamierają posadzone drzewka, słońce wypala wszystko co leśnicy posadzą.
W tak trudnych warunkach leśnicy posiłkują się gatunkami pionierskimi. W występujących tutaj warunkach jest nią najczęściej brzoza. Często dopiero po 20-30 latach, kiedy brzoza, osika czy sosna stworzy odpowiednią osłonę przed słońcem i wiatrem leśnicy mogą przystąpić z wprowadzaniem docelowych gatunków takich jak; buk, dąb, jawor czy świerk.
Jest to jeden ze sposobów przebudowy drzewostanów.
PRZEBUDOWA DRZEWOSTANÓW
Na skutek intensywnej gospodarki leśnej wiele drzewostanów rośnie na niewłaściwych siedliskach. Jest to często przyczyną mniejszej ich odporności na abiotyczne (wiatry, susza, skoki poziomu wód gruntowych) i biotyczne ( grzyby, owady, zwierzęta) czynniki występujące w przyrodzie.
W oparciu o wiedzę i doświadczenie leśnicy podejmują działanie zmierzające do przywrócenia właściwego składu gatunkowego dla danych siedlisk.
Po prawej stronie ścieżki (oddział 83 b) mamy dwa przykłady przebudowy drzewostanu świerkowego ( siedlisko lasu mieszanego wyżynnego) na drzewostan mieszany z udziałem buka i jawora. W pierwszym przykładzie zastosowano posadzenie bukiew pod istniejący drzewostanem o zbyt luźnym zwarciu. W przyszłości odpowiednio odsłaniane sadzonki buka staną się właściwym drzewostanem. Na wskazanej powierzchni wykorzystuje się również odnowienia naturalne - szczególnie modrzewia.
W drugim przykładzie posadzono buka i jawor w miejscu gdzie fragment drzewostanu świerkowego został w latach ubiegłych powalony przez silne wiatry. Tam również powstanie młodnik liściasty.
W przyszłości wszystkie te zabiegi doprowadzą do znacznego właściwego zmieszania gatunkowego drzewostanów.
UPRAWY LEŚNE
Nadrzędną zasadą prowadzenia gospodarki leśnej jest powszechna ochrona lasów, trwałość utrzymania lasów, ciągłość ich użytkowania oraz powiększanie zasobów leśnych.
Leśnicy realizują ten cel poprzez wprowadzanie roślinności leśnej - upraw leśnych - w lasach.
Najlepszym sposobem odtwarzania lasów jest wykorzystywanie naturalnych odnowień w wyniku racjonalnie prowadzonych zabiegów hodowlanych w drzewostanach dojrzałych.
Innym sposobem odnowienia lasów jest sztuczne sadzenie, w wyniku którego powstają uprawy leśne. W celu ochrony wszystkich odnowień podejmuje się różne działania tj. grodzenie upraw leśnych - żerdziami lub siatką - palikowanie i smarowanie sadzonek repentolami ( środkami odstraszającymi zwierzynę).
Ponadto mimo powszechnego udostępnienia lasów dla ludności, stałym zakazem wstępu objęte są uprawy leśne do 4 metrów wysokości.
LAS BUKOWY
Lasy liściaste Masywu Ślęży reprezentowane są między innymi przez buczyny i dąbrowy. Większą część stoku porastają buczyny pochodzące ze sztucznych nasadzeń, mają one zubożały charakter a ich runo jest często zupełnie niewykształcone.
Znajdujemy się na północno-wschodnim stoku Wieżycy, gdzie spotkać możemy naturalne płaty dobrze wykształconych żyznych buczyn, rosnących na glebach brunatnych. Runo leśne reprezentowane jest przede wszystkim przez; perłówkę jednokwiatową, marzankę wonną, kokorycz wątłą, czasem spotkać możemy rośliny chronione takie jak lilia złotogłów czy wawrzynek wilczełyko.
MASYW ŚLĘŻY PRZYRODNICZO – LEŚNA ŚCIEŻKA DYDAKTYCZNA NADLEŚNICTWA MIĘKINIA